تأمین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط؛ بازی دو سر برد صنایع و بانک‌ها

محمود بت‌شکن،عضو هیأت‌علمی دانشگاه اصفهان

محمود بت‌شکن

تأمین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط؛ بازی دو سر برد صنایع و بانک‌ها

امروزه اهمیت بنگاه‌های کوچک و متوسط در اقتصاد بر کسی پوشیده نیست. در بسیاری از کشورها این بنگاه‌ها توانسته‌اند نقش پررنگی در افزایش رشد اقتصادی، اشتتغال و.. داشته باشند تا جایی که تازه‌ترین بررسی‌ها نشان‌می‌دهد، بنگاه‌های کوچک و متوسط توان این را دارند ۷۰ درصد تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص دهند. با این حال اما یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که بنگاه‌های کوچک و متوسط با آن مواجه‌اند، دسترسی به منابع مالی است. در اقتصادهای توسعه یافته یا در مسیر توسعه این مشکل را با استفاده از ظرفیت‌ استانداردهای مناسب بانکی مانند بال دو تا حدودی حل کرده‌اند. امکان استفاده از این تجربه در کشور ما نیز وجود دارد خصوصا اینکه بخش واقعی اقتصاد در ایران به شدت نیازمند دسترسی آسان و سریع به منابع مالی است.

در چنین شرایطی اجرای استانداردهای بازل توسط شبکه بانکی کشور و ابلاغ استاندارد بازل دو، برای اجرا از سوی بانک‌مرکزی، می‌تواند فرصت مناسبی برای تسهیل و تسریع تامین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط باشد.

در استاندارد بال دو این امکان به بانک‌ها داده شده تا از رتبه‌بندی اعتباری داخلی برای تعیین اعتباری ریسک شرکت‌ها استفاده کنند. به عبارت دیگر بانک‌ها با استفاده از رتبه‌بندی داخلی به برآوردی از احتمال ورشکستگی و زیان حاصل از نکول هر وام اعطا شده دست پیدا کنند و وزن ریسک آن را با توجه به مدل‌های پیشنهاد شده، تعیین کنند.

به این ترتیب، تفاوتی که از منظر مدل‌سازی و رتبه‌بندی داخلی ریسک اعتباری بنگاه‌های کوچک و متوسط با بنگاه‌های بزرگ در فرایند رتبه‌بندی داخلی وجود دارد، این امکان را برای سیاست‌گذار نیز فراهم می‌آورد که تامین مالی این بخش مهم از اقتصاد را تسهیل کنند.

در بال دو بانک‌ها اجازه یافتند در صورت تایید قانون‌گذار، رویکردی مبتنی بر رتبه‌بندی اعتباری درونی خود را برای محاسبه کفایت سرمایه بکار گیرند. چنین روشی این اجازه را به بانک‌ها می‌دهد تا خودشان پارامترهای مربوط به تعین ریسک اعتباری و درصد سرمایه مورد نیاز برای تامین کفایت سرمایه لازم را اندازه‌گیری کنند. در این رویکرد از سه پارامتر برای محاسبه کفایت سرمایه که شامل احتمال نکول، زیان حاصل از نکول و دارایی در معرض ریسک است، استفاده می‌شود.

مطالعات انجام گرفته در کشورهای مختلف نشان‌می‌دهد هر گاه به منابع مالی اختصاص یافته به بنگاه‌های کوچک و متوسط به صورت اعتبارات خرد نگاه شود، این تسهیلات مزیت معناداری برای بانک‌ها بوجود آورده‌است. مطالعاتی که در سطح جهانی درباره تاثیر نحوه رفتار با وام‌های بنگاهای کوچک و متوسط و تأثیر آن‌ها بر کفایت سرمایه بانک انجام گرفته‌است، نیز نشان‌می‌دهد قرار گرفتن وام‌های بنگاه‌های کوچک و متوسط در پرتفوی اعتبارات خرد می‌تواند بهبود کفایت سرمایه بانک‌ها منجر شود. از این‌رو اعطای تسهیلات به این بنگاه‌ها علاوه بر اینکه دسترسی بنگاه‌های کوچک و متوسط را به منابع مالی تسهیل می‌کند برای بانک‌ها هم جذاب است. نکته مهم اما این است که  با این وام‌ها مانند تسهیلاتی که به بنگاه‌های های بزرگ اختصاص می‌یابد، برخورد نشود.




پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *