کدام‌یک از صنایع در صورت دریافت سرمایه، پیشران خروج از رکود خواهند بود؟

حکاک: کشور ما اکنون بیش از هر زمان دیگری نیازمند ایجاد ارزش افزوده و تحرک اقتصاد برای خروج از رکود است و بیشتر از هر مقطعی نیز با کمبود نهاده‌هایی مانند سرمایه دست به گریبان است. در این شرایط راهبردی‌ترین پرسش این است که سرمایه‌گذاری در کدام صنعت از میان صنایع باید در اولویت تخصیص منابع به شدت محدود قرار داشته باشد؟

صنایع معدنی

کدام‌یک از صنایع در صورت دریافت سرمایه، پیشران خروج از رکود خواهند بود؟

در شرایطی که کشور با کمبود عوامل لازم برای افزایش تولید، ارزش‌افزوده، اشتغال و.. مواجه است، شناسایی صنایعی که به ازای هر یک واحد سرمایه‌گذاری، سهم بیشتری در ایجاد ارزش افزوده ایفا کنند یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که برای تخصیص بهینه نهاده‌های محدود باید انجام گیرد.

تحقق اهداف سند چشم‌انداز بیست ساله کشور مانند افزایش درآمد سرانه، اشتغال، تنوع و توسعه صادرات و ایجاد ارزش‌افزوده بیشتر مستلزم توسعه بخش صنعت نقش کلیدی در در محصولات تولیدی دارد. در این راستا یکی از موضوعات مهم، شناسایی رشته فعالیت‌های پیشران بخش صنعت است. از آنجا که رشد تولید هر فعالیت اقتصادی نیازمند منابع تولید نظیر نیروی کار و سرمایه است، می‌توان فعالیت‌های صنعتی را برحسب اندازه تأثیر عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی آن‌ها طبقه‌بندی کرد. براین اساس به علت نقش موجودی سرمایه در رشد، شناسایی و رتبه‌بندی فعالیت‌های صنعتی از نظر اندازه تأثیر سرمایه‌گذاری بر رشد تولید آن‌ها بسیار راهبردی خواهدبود. این رتبه‌بندی به سیاست‌گذاران در صرفه‌جویی منابع مالی و استفاده کارا از آن‌ها در افزایش تولید بخش صنعت کمک خواهد کرد.

فهرست ۲۳ فعالیت صنعتی نخست کشور از نظر تأثیر افزایش موجودی سرمایه خالص در افزایش ارزش‌افزوده آن‌ها، براساس محاسبات حسابداری رشد صنایع ایران طی دوره ۸۴ تا ۹۲ مورد بررسی قرار گرفته‌است. در این فهرست، صنایعی نظیر قطعات و ملحقات برای وسایل نقلیه موتوری یا همان قطعه‌سازی، تولید موتورهای برق و ژنراتور، تولید و تعمیر انواع کشتی وجود دارد که عمدتاً وابسته به محصولات مرتبط با صنعت تولید محصولات اولیه آهن و فولاد هستند البته این صنعت خود در فهرست مذکور قرار دارد. همچنین صنایعی نظیر تولید مواد شیمیایی اساسی به جز کود و ازت و تولید سموم دفع آفات که در زمره صنعت تولید مواد و محصولات شیمیایی هستند و صنایعی همچون تولید سیمان، آهک و گچ و تولید شیشه و محصولات شیشه‌ای که جزو صنعت تولید سایر محصولات کانی غیرفلزی هستند، مشاهده می‌شود.

صنایع دارای ارزش افزوده بالا

بر اساس رتبه‌بندی مذکور، افزایش سرمایه در صنایع معدنی  یعنی صنایعی که کانی‌های فلزی و غیرفلزی کشور را به عنوان مواد اولیه فراوری می‌کنند، صنایع پایین‌دستی صنایع معدنی، فعالیت‌های صنعتی تولید مواد و محصولات شیمیایی، تولید سایر محصولات کانی غیرفلزی و تولید فلزات اساسی یا صنایعی که تقاضاکننده محصولات این صنایع هستند، بیشترین تأثیر را بر رشد ارزش‌افزوده آن‌ها دارد. به عبارت دیگر آن دسته از صنایعی که وابسته به منابع طبیعی بوده یا از منابع طبیعی فرآوری شده به عنوان مواد اولیه استفاده می‌کنند و کشور نیز به واسطه برخورداری از منابع کانی در آن‌ها مزیت دارد، گزینه‌های مناسبی برای سرمایه‌گذاری برای دستیابی به ارزش‌افزوده بالاتر صنعتی هستند.

در اولویت‌بندی مذکور، صنایع فرآوری کانی‌ها اعم از سوختی و غیر سوختی و صنایع پایین‌دست و تقاضاکننده محصولات این صنایع وجود دارند. صنایع فرآوری کانی‌ها علیرغم تأثیر سرمایه‌گذاری بر رشد آن‌ها، اشتغال‌زایی کمی دارند اما صنایع پایین‌دستی و متقاضی محصولات فرآوری شده، اشتغال‌زایی بالایی دارند بنابراین با تدوین برنامه راهبردی و هدایت سرمایه‌گذاری‌ها به سمت تکمیل زنجیره ارزش و توسعه صنایع پایین‌دست می‌توان در کنار رشد اقتصادی، اشتغال‌زایی بالایی را نیز شاهد بود. این در حالی است که این دسته از فعالیت‌های صنعتی، بر حسب شاخص‌های مؤثر بر رقابت‌پذیری، دارای مؤلفه‌های مثبت مؤثر بر رقابت‌پذیری نیز هستند.




پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *