بال پرواز NFC را بسته‌ایم
شهرام‌رشتی کارشناس و فعال حوزه پرداخت الکترونیک در پاسخ به این پرسش گفت: قابلیت پرداخت با NFC از بنیان برای موارد استفاده خاصی تعریف و اجرا شد که در یک کلام می‌توان آنها را پرداخت‌های خرد و آنلاین دانست. هیچکدام ازاین دو مورد اکنون در ایران با NFC امکان استفاده ندارند.
وی افزود: نهاد ناظر و سرمایه گذاران اعم از پی‌اس‌پی‌ها و بانکها باید به این واقعیت توجه می‌کردند که سرویس NFC تنها درصورتی با اقبال عمومی مواجه خواهدشد که کاربران در استفاده از آن سهولت و همه‌گیری بیشتری نسبت به شیوه‌های فعلی پرداخت مشاهده کنند. در غیر این صورت هیچ انگیزه‌ای برای روآوردن به سرویس NFC در کاربران وجود نخواهد داشت چنانچه طی چند ماه اخیر شاهد همین عدم اقبال بوده‌ایم.
این کارشناس پرداخت الکترونیک در توضیح تفاوت مورد نظرش برای ایجاد انگیزه در کاربران برای استفاده از NFC گفت: مشخصاً یک تفاوت بزرگ می‌تواند زمینه گرایش به استفاده از NFC را در کاربران ایجاد کنند که همان پرداخت بر بستر آفلاین است. به عبارت دیگر کاربران زمانی تمایل به استفاده از NFC پیدا می‌کنند که این سرویس بتواند در مواردی که پرداخت با کارت به صورت آنلاین کاربردی ندارد، به آنها کمک و تبادل پول را آسان‌تر کند.
رشتی افزود: در مورد بحث NFC دو حوزه متفاوت آنلاین و آفلاین داریم که در واقع بحث آنلاین تکنولوژی ساده و بازار متفاوتی نسبت به آفلاین دارد. آنلاین موردی است که براحتی می‌تواند جایگزین کارت‌های بانکی فعلی شود. خودپردازهایی که دارای قابلیت NFC هستند می‌توانند با برنامه‌ریزی و نوشتن نرم‌افزارها به‌راحتی در همان بسترهای موجود مورد استفاده قرار بگیرند.
وی ادامه‌داد: در کشور پول خرد یکی از معضلات روزمره مردم است که در چند حوزه این مشکل شاخص‌تر است؛ یکی بخش حمل‌ونقل عمومی، دیگری کالاهایی که صف در آنها ایجاد می‌شود مثل نانوایی‌ها و بخش دیگر بخشی مانند سوپرمارکت‌ها و بقالی‌ها که در آنها پرداخت‌های خرد انجام می‌شود و افراد می‌خواهند به‌سرعت وارد این مکان‌ها بشوند و کارشان انجام شود و خارج شوند. در هر کدام از این بخش‌ها، زمان ملاک بسیار مهمی است و در پرداخت‌های آنلاین زمان استفاده برای یک پرداخت بسیار بیشتر از آفلاین است زیرا در پرداخت آفلاین نیازی به برقراری ارتباط از طریق کارت‌خوان با هیچ کدام از بخش‌های دیگر نیست و در کمتر از یک ثانیه پرداخت انجام می‌شود درصورتی‌که برای وصل شدن به شبکه آنلاین حداقل بین ۵ تا ۱۵ ثانیه وقت لازم است.
مشکل “پین” است
مهدی شهیدی قائم‌مقام شرکت آسان‌پرداخت که سرمایه‌گذاری فراوانی در تجهیز شبکه پذیرندگان خود به کارتخوان‌های دارای قابلیت NFC کرده‌است در پاسخ به این پرسش که چرا کاربران اقبال چندانی به استفاده از این سرویس ندارند، به جنبه دیگری از موضوع اشاره‌می‌کند و می‌گوید: بنا بر الزام بانک‌مرکزی، کاربران هنگام استفاده ازNFC همچنان ناگزیر از واردکردن رمز کارت هستند و این الزام یکی از بزرگترین مزیت‌ها و جاذبه‌های NFC را نسبت به روش پرداخت فعلی از بین‌برده‌است.
وی ادامه‌می‌دهد: استانداردهای تعیین شده از سوی بانک‌مرکزی که به شرکت‌های پی‌اس‌پی ابلاغ شده، به گونه‌ای است که واردکردن رمز یا همان “پین” الزامی است و ما فعلا اجازه حذف آن را از فرایند پرداخت بر بستر NFC نداریم.بنابر این طبیعی است مردم از خود می‌پرسند چرا باید از NFC استفاده کنیم وقتی می‌توانیم پرداخت‌ها را با همین کارت‌ها انجام‌دهیم؟
شهیدی اضافه‌می‌کند: اگر الزام واردکردن رمز برداشته‌شود، امکان ارائه خدمات در حالت‌های مختلف فراهم خواهدشد و در این صورت، استفاده از NFC توجیه پیدا‌می‌کند.
باید کسب‌وکار تعریف کنیم
علی‌نوری مدیرعامل فن‌آواکارت به جنبه دیگری از مسئله توجه‌می‌کند و معتقد است پیش از سرمایه‌گذاری برای سرویس‌های جدید باید کسب‌وکارهای متناسب با آنها را شناسایی یا تعریف کنیم.
وی گفت: ارائه هر سرویس جدیدی را از سوی فعالان حوزه پرداخت الکترونیک باید به فال نیک گرفت و از آن حمایت کرد.با وجود این اما توجه به دو نکته ضروری است؛ نخست آنکه ضرورت سرعت‌بخشی در ارائه خدمات جدید نباید ما را از رعایت فاکتورهای امنیتی غافل کند و این یعنی نقش شاپرک به عنوان بازوی رگولاتوری در این حوزه باید پررنگ‌تر از قبل باشد. در همین راستا تأکید شاپرک بر لزوم دریافت مجوز برای هر خدمت جدید از این نهاد نه تنها نباید مانع تراشی تلقی و تبلیغ شود بلکه باید این تأکید را تشویق کرد چرا که در صورت بروز هر مشکلی در امنیت سرویس‌های جدید، این تنها همان سرویس و ارائه‌دهنده آن نیستند که نابود می‌شوند بلکه اعتماد عمومی به این کسب و کار و سرویس‌های پرداخت الکترونیک دچار خدشه می‌شود. از سوی دیگر نیز به نظر می‌رسد بانک مرکزی به عنوان نهاد حاکمیتی بالادستی در این حوزه سرعت و تکاپوی بیشتری در بررسی مدل‌های ارائه شده و تدوین مقررات ناظر بر آن ها داشته باشد تا فاصله میان فناوری و مقررات از حد معمول بیشتر نشود.
وی در تشریح نکته دوم گفت: نکته دوم ضرورت توجه به تفاوت فناوری و کسب و کار است؛ مرور روند ارائه سرویس‌های جدید در هر حوزه‌ای به خصوص حوزه پرداخت الکترونیک نشان می‌دهد که شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران مسیر طراحی شده‌ای برای حرکت از نقطه ابداع فناوری تا ایجاد کسب و کارهای مبتنی بر آن فناوری ترسیم کرده‌اند. ما هم باید دقیقا همین مسیر را ترسیم کنیم. به عنوان مثالNFC به عنوان گونه‌ای از سرویس‌های پرداخت الکترونیک اگرچه در دنیا مدت‌ها است مورد استفاده قرار می‌گیرد اما در ایران خدمتی جدید است. شرکت‌های پیشگام در ارائه این سرویس باید علاوه بر مراحل تکمیل سخت افزاری آن به فکر ایجاد کسب و کارهای مبتنی بر این سرویس جدید نیز باشند. در غیر این صورت سرمایه‌گذاری‌های زمانی و مالی هنگفتی که برای ارائه این سرویس انجام شده، هدر می‌رود وNFC هم مانند بسیاری دیگر از این نوع خدمات در حد یک “مد مدیریتی” باقی می‌ماند.
