به گزارش حکاک، تب شرکتهای دانش‌بنیان چند سالی است در ایران به شدت داغ است و دانش‌بنیان از جمله کلیدواژه‌های متدوال و محبوب این روزهای اقتصاد کشور بحساب‌آید. مسئولان دولتی در این مدت اصرار داشته و دارند برای به رخ‌کشیدن اطلاعاتشان از آنچه در جهان می‌گذرد در سخنرانی‌ها و مصاحبه‌هایشان دائما از این کلیدواژه استفاده‌کنند و جوانان فراوانی هم با خواندن سرگذشت استارتاپ‌های موفق دنیا، شانسشان را برای تبدیل شدن به یک کسب‌وکار موفق امتحان کرده‌اند. در این میان پاگرفتن چند نمونه در کشور در حوزه حمل‌ونقل و… انگیزه‌ها را بیشتر هم کرده‌است.
از سوی دیگر کمبود سرمایه برای شروع کسب‌وکارهای بزرگ، نرخ بالای بیکاری، نبود فضای رقابتی و فضای بروکراتیک دست‌وپا گیر در زیست‌بوم اقتصادی کشورمان نیز بر آتش اشتیاق دانش‌بنیان دمیده و به دنبال آن شعارهای رنگانگی درباره حمایت دولت از این شرکت‌ها در قالب معافیت‌های مالیاتی، برخورداری از تسهیلات بانکی و…. داده شده وبعضا نیز اجرا شده است.
نتیجه اما ظاهرا آن‌گونه که تبلیغ می‌شد نیست و پیش‌بینی خبرگانی که هم با اقتضای موفقیت دانش‌بنیان‌ها آشنا بودند و هم با فضای اقتصاد ایران به واقعیت پیوسته است؛ بسیاری از این بنگاه‌ها در مدت کوتاهی شکست خوردند و بخشی از منابع کشور در تب تند حمایت بی‌حساب از این پدیده سوخت. یکی از حوزه‌هایی که اتلاف منابع اختصاص یافته به دانش‌بنیان‌ها را می‌توان در آن به وضوح دید، تسهیلات بانکی است.
بیشتر بخوانید:
اروپا چگونه از استارتاپ‌ها حمایت می‌کند؟
در اروپا چگونه کارآفرینی را آموزش می‌دهند؟
اروپا چگونه تأمین مالی صاحبان کسب‌وکارهای نوپا را ساده کرده‌است؟
آن‌گونه که معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی اتاق تهران گزارش داده، مانده کل تسهیلات پرداختی به بنگاه‌های دانش‌بنیان در پایان آذر ۱۳۹۷ حدود ۷ هزار میلیارد تومان بوده که بر اساس آمارهای اخیر بانک‌مرکزی، تقریبا ۱۹ درصد آن یعنی حدود ۱٫۳ هزار میلیارد تومان از این تسهیلات به مطالبات غیرجاری تبدیل شده است. معنای تبدیل شدن تسهیلات به مطالبات غیرجاری این است که شرکتهای دانش‌بنیانی که این تسهیلات را دریافت کرده‌اند به دلائل یا علل مختلفی اقساط وام‌ها را نپرداخته‌اند.
بنا بر اطلاعات بانک‌مرکزی، از ۱۰۴۰ شرکت دانش‌بنیانی که تسهیلات بانکی دریافت کرده اند، ۱۷۳ شرکت یعنی ۱۷ درصد، تسهیلات خود را در موعد مقرر بازپرداخت نکرده‌اند و تسهیلات پرداختی به ۶۰ شرکت از آن‌ها (۶ درصد) به مطالبات مشکوک الوصول تبدیل شده‌است.
همچنین بیش از ۵۴ درصد مطالبات غیرجاری بنگاه‌های دانش بنیان، مربوط به مطالبات مشکوک الوصول است که شامل ۷۱۸ میلیارد تومان می‌شود و کل این مبلغ تنها متعلق به ۶۰ شرکت دانش بنیان است. به عبارت دیگر این شرکت‌ها به طور متوسط هر کدام ۱۲ میلیارد تومان به شبکه بانکی بدهکار هستند.
این گزارش بخوبی نشان‌می‌دهد اگرچه پشتیبانی مالی از بنگاه‌های دانش‌بنیان اهمیت دارد ولی لازم است فرآیند شناسایی تا تخصیص منابع مالی به این بنگاه‌ها به نحوی مدیریت شود که از دقت و کنترل کافی برخوردار باشد تا در نهایت نسبت مطالبات غیرجاری مربوط به تسهیلات اعطا شده به این بنگاه‌ها، حداقل بالاتر از میانگین نسبت مطالبات غیرجاری ریالی کل نظام بانکی نشود.
