سخنان امروز محمدباقر نوبخت که طی سال‌های گذشته همواره مورد انتقاد طیف اقتصادی لیبرال دولت روحانی بوده، می‌تواند نشانه‌ای از چرخش رییس‌جمهور به سمت یاران قدیمی خود در حزب اعتدال و توسعه و تجدید جایگاه اسحاق جهانگیری در دولت باشد.

نوبخت که طی ۵ سال گذشته سکان خزانه دولت را در دست داشته‌است در سخنان خود به چند نکته مهم اشاره کرد:

1. وی تصریح کرد “وضعیت فعلی بازار ارز برخلاف میل ما است”. اینکه سخنگوی دولت وضعیت فعلی بازار ارز را خلاف میل “ما” بداند این پرسش را پررنگ می‌کند که منظور وی از “ما” دقیقا چه کسانی است؟

پاسخ این سؤال را شاید بتوان با توجه به جملات بعدی نوبخت حدس زد آنجا که گفت “همکاران ما باید در ارتباط این بازار تلاش بیشتری کنند چرا که نیاز به یک سیاست وسیع‌تر از بانک‌مرکزی داریم…”. بنابراین اولین خط‌کشی را می‌توان میان بانک‌مرکزی و کسانی که نوبخت از آن‌ها با ضمیر “ما” نام برده‌است، تصور کرد.

سخنگوی دولت در بخش دیگری از سخنانش اضافه کرد ” این بسیار خطا است حتی اگر یکی از مشاوران دولت هم نظر متفاوت بگوید که دولت موافق افزایش بی‌رویه قیمت ارز که باعث کاهش ارزش پول است، نظر شخصی خودش است”. بر این اساس هم می‌توان گفت افراد دیگری که نوبخت “ما” را از آن‌ها جدا کرده، یکی از مشاوران رییس‌جمهور است. از آنجایی که طی روزهای اخیر اکبرترکان و مسعودنیلی که یکی مشاور و دیگری علاوه بر سمت مشاور، دستیار ارشد رییس‌جمهور هستند از افزایش قیمت ارز دفاع کرده‌بودند، بیراه نیست اگر خط‌کشی تلویحی امروز نوبخت را میان “ما” و مشاوران رییس‌جمهور، آغاز چرخش روحانی و تغییر رویکردهای اقتصادی دولت از سیاست‌هایی دانست که طی ۵ سال گذشته اقتصاد کشور را بر مبنای گزاره‌های نزدیک‌تر به اقتصاد آزاد تنظیم کرده‌اند.

2. سخنگوی دولت در بخش دیگری از اظهارات امروز خود گفت” توضیح کامل علل افزایش نرخ ارز در روزهای آینده داده خواهد شد اما سیاست‌های متناسب با این وضعیت که با سیاست‌های گذشته دولت متفاوت است بعد از چند جلسه که در سال ۹۷ جمع‌بندی درباره آن‌ها حاصل شده است و امروز هم درخدمت ریاست جمهوری نهایی خواهد شد ظرف روزهای آینده این سیاست جدید جایگزین خواهدشد”. این سخنان را می‌توان پیام آشکاری دانست درباره اینکه روحانی از ادامه سیاست‌های ۵ سال اخیر در حوزه ارز راضی نیست و رویکردهای دولت دوازدهم ظرف روزهای آینده تغییر خواهد کرد. واقعیت اما این است که نمی‌توان تعریف مشخصی از سیاست‌های ارزی دولت‌های یازدهم و دوازهم طی سال‌های اخیر ارائه کرد؛ از یک سو بانک‌مرکزی دائما تک‌نرخی کردن ارز را وعده می‌داد و از سوی دیگر شاهد توزیع منابع ارزی برای مهار افزایش قیمت بودیم. اگرچه فهرست کالاهای وارداتی مشمول ارز مبادله‌ای دائما آب رفته اما به گفته رییس‌کل بانک‌مرکزی سال ۹۶ حدود ۴۸ میلیارد دلار ارز مبادله‌ای تخصیص داده شده که ۹ میلیارد دلار بیشتر از سال ۹۵ بوده‌است. این در حالی است که ارزش کل واردات ما در سال ۹۶ حدود ۵۰ میلیارد دلار اعلام شده‌است. به عبارت دیگر می‌توان گفت تصمیم‌گیران اصلی در دولت، همان‌هایی که امروز نوبخت از پایان اجرای سیاست‌هایشان خبر داد، باور داشتند که باید نرخ ارز را واقعی کرد (بخوانید بالا برد) ولی علی‌رغم این باور، دولت تن به این کار نداد چنانچه نوبخت به صراحت گفت”این مطالبه مردم است که حال که دولت مخالف افزایش نرخ ارز است، اقدامات جدی و عملی انجام دهد”.
3. سخنگوی دولت در سخنان امروز خود به دفعات از بانک‌مرکزی خواست تا تلاش بیشتری برای مدیریت بازار ارز داشته‌باشد. اگرچه می‌توان این خواسته را از سر تعارف و جملاتی معمول دانست اما تأکید بر نارضایتی رییس‌جمهور بر نامناسب بودن وضعیت بازار ارز از یک سو و نزدیک بودن پایان دوره ۵ ساله ریاست ولی‌اله سیف بر بانک‌مرکزی، این گمانه را تقویت می‌کند که مراد سخنگوی دولت از ضرورت تلاش بیشتر بانک‌مرکزی در واقع اعلام نارضایتی از عملکرد سیف و مقدمه‌ای برای تغییر آن است.