دکتر محمد جلیلی در گفت‌وگو با حکاک درباره فرایندی که باید برای رتبه‌بندی بانکها طی شود، گفت: با توجه به اینکه در کشور ما مؤسسات رتبه‌بندی اعتباری داخلی و ملی هنوز به طور کامل شکل نگرفته‌اند و مؤسسات رتبه‌بندی خارجی هم فعالیت چندانی انجام‌نمی‌دهند، جای خالی رتبه‌بندی در نظام بانکی بسیار محسوس است.
وی با اشاره محول شدن رتبه‌بندی بانکها به شرکت مشاوره رتبه‌بندی اعتباری از سوی بانک‌مرکزی افزود: در همین راستا برای فعالیت در این حوزه برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای انجام دادیم و قصد داریم در یک فرایند گام‌به‌گام به طور مسئولانه، مدیریت بخشی از این مسأله مهم و تأثیرگذار در نظام اقتصادی کشور را بر عهده بگیریم.
جلیلی در تشریح گام‌های این رتبه‌بندی گفت: گام اول این فرایند با انتشار بسته “تحلیل کمـّی” از وضعیت نظام بانکی کشور با استفاده از اطلاعات مندرج در صورت‌های مالی بانک‌های کشور در اوائل آبان‌ماه امسال به ثمر خواهدنشست و در ادامه، گام‌های بعدی به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده است که از سطوح اولیه و ساده رتبه‌بندی به سطوح بالاتر و با دقت بیشتر ارقت یابد. همچنین گسترش دامنه تحلیل‌ها از صرف اطلاعات صورت‌های مالی به سایر اطلاعات تأثیرگذار در عملکرد اقتصادی بانکها و جنبه‌های کیفی اطلاعات گسترش پیدا خواهدکرد.
وی افزود: رتبه‌بندی اعتباری بانکها در راستای تضمین اعتماد عمومی به نظام بانکی، امری ضروری است. معمولا بانکها به دو دلیل مورد ارزیابی و رتبه‌بندی قرار می‌گیرند؛ تضمین اعتمادعمومی به نظام بانکی و حفاظت و حمایت از صندوق ضمانت سپرده‌ها.
مدیرعامل شرکت مشاوره رتبه‌بندی اعتباری گفت: حفظ و نگهداری اعتماد عمومی به نظام بانکی، مقوله‌ای کلیدی است چرا که سپرده‌های مردم مهم‌ترین منبع تأمین مالی برای نظام‌های بانکی بشمارمی‌رود. از سوی دیگر حفظ یکپارچگی صندوق ضمانت سپرده‌ها در راستای حمایت از سپرده‌های مردم و حل مشکلات بانک‌هایی که در بازپرداخت سپرده‌ها دچار مشکل می‌شوند، ضرورتی انکار ناپذیر. ارزیابی بانکها از دو مسیر موجب تضمین ثبات بانکها و مؤسسات اعتباری می‌شود؛ تعیین ریسک‌های غیرضروری و همچنین تشخیص عملکرد ضعیف مدیریت در حوزه ریسک. این ارزیابی شامل مواردی مانند ارزیابی سرمایه، دارایی‌های بانک، مدیریت بانک، سود بانک، نقدینگی بانک و حساسیت بانک نسبت به ریسک بازار می‌شود.
جلیلی ادامه‌داد: از بُعد قوانین و مقررات نیز ارزیابی بانکها، موضوع مهمی تلقی می‌شود. بانک‌مرکزی و سایر نهادهای نظارتی به این ارزیابی به چشم یک اولویت بسیار مهم نگاه‌می‌کنند. ارزیابی و رتبه‌بندی بانکها در فرایند نظارت به بانک‌مرکزی کمک می‌کند تا دلائل و عمق مشکلات هر بانک را تشخیص دهد و با استخراج دلائل و مشکلات مشترک، به تصویر دقیق‌تری از شبکه بانکی دست پیدا کند.
وی با تأکید بر اینکه اساسا رتبه‌بندی اصطلاحی است که دامنه متنوعی از روش‌ها و اهداف را دربرمی‌گیرد، گفت: به دلیل همین تنوع علاوه بر رتبه‌بندی‌های رسمی توسط مؤسسات رتبه‌بندی و نهادهای نظارتی مانند بانک‌های مرکزی و تحقیقات دانشگاهی، برخی سایت‌ها و روزنامه‌های معتبر هم به صورت دوره‌ای در مورد عملکرد بانکها گزارش‌هایی را منتشر می‌کنند و در چارچوب این گزارش‌ها، بانکها را از منظر مجموعه‌ای از شاخص‌های مالی و غیر مالی رتبه‌بندی می‌کنند. به عنوان مثال نشریه گلوبال‌فاینانس هر ساله در ماه نوامبر فهرستی از بهترین بانک‌های دنیا را تعیین می‌کند.
