مصطفی صالحی‌راد مدیر زبردستان که از زیرمجموعه‌های شرکت دانش‌بنیان سرزمین هوشمند است، در گفت‌وگویی فعالیت‌های زبردستان و برنامه‌های آن را برای نمایشگاه میلان توضیح داده‌است.
مدیر سامانه زبردستان گفت: از دو سال قبل اطلاعات تولیدکنندگان صنایع‌دستی کشور در این سامانه، جمع‌آوری شد. در شش ماه اول گردآوری اطلاعات ۱۰ هزار هنرمند اطلاعات خود را در سامانه ثبت کردند. طی ماه‌های اخیر هم بدون اینکه فراخوانی منتشر شود، چهار هزار هنرمند جدید داوطلبانه وارد سامانه شده‌اند و سوابق خود را ثبت کرده‌اند.
وی افزود: میزان استقبال هنرمندان از این سامانه به حدی بود که حتی هنرمندان سنتی و کهنسال که به دلیل شرایط سنی یا جسمی توان استفاده از موبایل‌های هوشمند و اینترنت را نداشتند، با کمک گرفتن از فرزندان و یا حتی نوه‌های خود در این سامانه ثبت نام کردند تا بتوانند محصولات خود را به بازارهای داخلی و خارجی معرفی کنند. جالب است بدانید که امروز بیش از ۱۴ هزار هنرمند اپلیکیشن زبردستان را نصب کرده‌اند و از آن استفاده می‌کند. هدف ما طراحی بازارهای نوآورانه برای هنرمندان صنایع‌دستی است تا آنها بتوانند راحت‌تر محصولاتشان را به بازار عرضه کنند. هنرمندان خودشان به راحتی می‌توانند در سامانه زبردستان فروشگاه شخصی ایجاد کنند؛ آثارشان را عرضه کنند و در نهایت آثارشان را قیمت‌گذاری کنند. ما در تمام این مراحل به هنرمندان مشاوره و راهنمایی ارایه می‌دهیم. البته تضمین خریدِ مشتریان نیز بر عهده ماست. ما به خریداران تضمین می‌دهیم که محصولات با همان کیفیت و اصالت، بدون هیچ مشکلی به دست‌شان می‌رسد.
صالحی‌راد در تشریح فرآیند طراحی سامانه زبردستان گفت: این سامانه که با سرمایه‌گذاری چند میلیارد تومانی یک شرکت دانش‌بنیان طراحی شده است و امروز بنابه تایید کارشناسان امر، بزرگترین بانک اطلاعاتی هنرمندان صنایع دستی خاورمیانه است. برای آماده‌سازی این سامانه طی شش ماه، بیش از ۱۰۰ هزار تماس برقرار شده و هفت هزار و ۶۰۰ ساعت فایل مکالمه صوتی ضبط شده است. در بخش نرم‌افزاری نیز بیش از ۱۲ هزار ساعت کدنویسی انجام شده است. این پروژه، یک نمونه موفق از تجربه خوب همکاری دولت و بخش خصوصی است که به تشکیل یک سامانه جامع و بانک اطلاعاتی ارزشمند منجر شد.
مدیر سامانه زبردستان بیان کرد: هنرمندان خودشان مستقیما تمام سوابقشان را در این سامانه ثبت کردند. دوره‌هایی که هر هنرمند سپری کرده است، مهارت‌هایی که دارد، استادانی که داشته است، آموزش‌هایی که ارایه می‌دهد، نمایشگاه‌هایی که شرکت کرده است، مشخصات کارگاه و ابزاری که در اختیار دارد و… از جمله اطلاعاتی هستند که هر هنرمند در صورت تمایل در سامانه ثبت می‌کند. در نتیجه مشارکت و استقبال هنرمندان حجم بسیار گسترده‌ای از اطلاعات شامل بیش از دو میلیون فیلد اطلاعاتی در اختیار ما قرار گرفت. متخصصان تیم زبردستان، بر اساس این استخر اطلاعاتی، از ابتدای سال ۹۶ فرآیند تجاری‌سازی را طراحی کردند. در گام اول دو برنامه را در اولویت کاری خودمان قرار دادیم که یکی ایجاد بستر ارتباطات B۲B داخلی و دیگری طراحی بستر توسعه صادرات صنایع دستی است.
زبردستان در میلان
هرساله مهم‌ترین نمایشگاه صنایع دستی دنیا در میلان ایتالیا برگزار می‌شود. سال گذشته، طی ۱۰ روز، بیش از دو میلیون نفر از نمایشگاه آرتی‌جی‌آنا میلان صورت گرفته و هشت میلیون کالا به فروش رفته است. امسال نیز تخمین زده می‌شود که حدود ۲.۴ میلیون نفر از این نمایشگاه بازدید کنند.
صالحی‌راد از حضور زبردستان در نمایشگاه آرتی‌جی‌آنا میلان خبر داد و گفت: یکی از برنامه‌های کلیدی زبردستان توسعه صادرات صنایع دستی ایران است. ما با هدف رونمایی پلتفرم توسعه صادرات زبردستان با یک غرفه ۱۲۰ متری در نمایشگاه آرتی‌جی‌آنا میلان شرکت می‌کنیم. با توجه به اینکه کل پاویون جمهوری اسلامی ایران در این نمایشگاه حدود ۱۰۰۰ متر مربع است، حضور زبردستان با غرفه‌ای ۱۲۰ متری که ۱۲ درصد فضای پاویون ایران را به خود اختصاص می‌دهد، بسیار جذاب و چشمگیر است.
وی افزود: در این غرفه بیش از شش هزار محصول از هزار هنرمند معتبر ایرانی عرضه می‌شود. محصولات نیز به شیوه هایپرمارکتی به بازدیدکننده‌ها عرضه می‌شود تا بتوانند ارتباط مستقیمی با آثار برقرار کنند. تمام آثار با نام هنرمند و با برند زبردستان در این فضا، در معرض دید شرکت‌کنندگان خارجی قرار داده می‌شوند.
زبردستان با هدف رونمایی پلتفرم توسعه صادرات زبردستان در غرفه‌ای ۱۲۰ متری در نمایشگاه آرتی‌جی‌آنا میلان شرکت می‌کند
مدیر سامانه زبردستان در ادامه بیان کرد: در دوره‌های اخیر این نمایشگاه، کمتر از ۵۰ هنرمند ایرانی موفق به حضور و عرضه محصولات خود شده‌اند؛ چراکه هزینه‌های حضور در این رویداد در مقایسه با درآمد حاصل از فروش محصولات، توجیه اقتصادی ندارد. به همین دلیل زبردستان سعی دارد با حضور در این نمایشگاه، به نمایندگی از جمعیت گسترده‌ای از هنرمندان ایرانی، امکان عرضه محصولات آنها را فراهم کند.
صالحی‌راد در ادامه به تشریح فرآیند اطلاع‌رسانی و فراخوان آثار پرداخت و گفت: ما در اولین مرحله برای هشت هزار هنرمند منتخب که در سامانه زبردستان ثبت نام کرده بودند فراخوان ارسال کردیم. بیش از دو هزار هنرمند با استعداد بیش از ۱۰ هزار کالا ابراز تمایل و اعلام کردند که آثارشان را به‌صورت امانی در اختیار ما قرار دهند تا به نمایندگی از آنها و به نام خود هنرمندان در میلان عرضه شود که این میزان استقبال نشان‌دهنده میل هنرمندان ایرانی برای حضور در بازارهای جهانی و عطش آنها برای یافتن بازارهای تازه است.
گلیمی به وسعت یک دنیا
محمدحسین احسانی، معاون توسعه تجارت بین‌المللی زبردستان، به تشریح یکی از برنامه‌های کلیدی این سامانه در نمایشگاه میلان اشاره کرد و گفت: ما سعی داریم حضوری فاخر و موثر در میلان داشته باشیم. با در نظر گرفتن شرایط فرهنگی و مذهبی کشورمان، اقدام به طراحی یک رویداد فاخر کرده‌ایم که با موضوع نمایشگاه و موضوعات روز جهانی سازگاری داشته باشد.
وی افزود: گلیم سیرجان دو ماه قبل، ثبت جهانی شد. به همین بهانه ما تصمیم داریم خاص‌ترین گلیم جهان را که از ۲۳۰ هزار گره تشکیل می‌شود را با مشارکت بیش از ۵۰ هزار نفر ببافم. اولین گره این گلیم نیز توسط خانم ماه‌نسا شهسواری، که یک گلیم‌باف ۱۱۵ ساله سیرجانی است زده می‌شود. وی به دلیل تجربه و کسوتی که دارند، در عرصه جهانی به عنوان «مادرصنایع‌دستی دنیا» شناخته می‌شوند. امیدواریم بتوانیم هماهنگی‌های لازم را انجام دهیم تا ایشان اولین گره این گلیم را در کنار دریاچه ارومیه بزنند.
احسانی برای توضیح دلیل انتخاب دریاچه ارومیه به عنوان اولین نقطه بافت این گلیم، گفت: حفاظت از محیط‌زیست یکی از ترندهای مهم جهانی است. علاوه براین، زبردستان در راستای مسئولیت اجتماعی خود توجه ویژه‌ای به موضوع محیط زیست و تغییرات آب و هوا دارد. یکی از قربانیان تغییرات آب و هوایی، کشورمان است که نمود عینی آن دریاچه ارومیه است. به همین دلیل تصمیم گرفتیم اولین گره این گلیم در کنار دریاچه ارومیه زده شود. طرح این گلیم هم به موضوع تغییرات آب و هوایی اختصاص دارد تا اهمیت موضوع به صورت دوچندان نمود داشته باشد.
وی افزود: بیش از ۵۰ هزار نفر در بافتن این گلیم مشارکت دارند که یک رکورد جدید و جذاب گینس است. بخش اولیه این گلیم در ایران و قبل از نمایشگاه بافته می‌شود. حدود ۱۵ هزار نفر در داخل نمایشگاه در بافتن این گلیم مشارکت می‌کنند و بعد از نمایشگاه نیز با کمک سازمان‌های مردم‌نهاد اروپایی، این گلیم در کشورهای مختلف می‌چرخد و مردم در بافتن آن ایفای نقش می‌کنند. در تمام این مسیر، علاوه بر معرفی صنایع دستی ایران به مردم اروپا و جهان، توجه آنها به موضوع محیط زیست و تغییرات آب و هوایی نیز جلب می‌شود.
انتظار ۱۰ میلیون یورو قرارداد تجاری
صالحی‌راد، مدیر سامانه زبردستان در ادامه به اهداف شرکت در نمایشگاه میلان اشاره کرد و گفت: حضور در نمایشگاه میلان برای زبردستان بیش از ۱۰۰ هزار یورو هزینه دارد. این رقم در کنار بیش از ۱۰ میلیارد تومانی که تاکنون سرمایه‌گذاری شده است، قطعا در کوتاه‌مدت، به نتیجه نمی‌رسد. ما نگاهی میان‌مدت و بلندمدت داریم و امیدواریم در نمایشگاه میلان ارتباط‌های کاری خوبی با شرکت‌های بین‌المللی برقرار کنیم. اروپا یکی از بزرگترین بازار صنایع دستی دنیا در کنار آمریکا و آسیای شرقی است و نمایشگاه آرتی‌جی‌آنا میلان مسیر ما را برای ورود به این بازار هموار می‌کند.
وی افزود: مذاکره‌های B۲B و عقد تفاهمنامه با کسب و کارهای بین‌المللی و شرکت‌هایی که از ۱۳۷ کشور دنیا به این نمایشگاه می‌آیند، برای ما خیلی مهم هستند. هدف ما عقد حداقل ۱۰ میلیون یورو قرارداد B۲B است.
صالحی‌راد بیان کرد: در نمایشگاه امسال، ایران با چین و تایلند و کشورهای امریکای جنوبی در یک سالن همسایه است. با توجه به اینکه این کشورها در حوزه صنایع دستی، صاحب‌نام هستند، آرتی‌جی‌آنا فرصت مناسبی برای قدرت‌نمایی ایران است. نمایشگاه میلان ۱۰ روز است و ما هر روز نمایشگاه را به نام یکی از هنرهای دستی ایران نامگذاری کرده‌ایم و به صورت ویژه به معرفی آن هنر به بازدیدکننده‌ها می‌پردازیم.
کمک به حصیربافان هرمزگانی
مدیر سامانه زبردستان در ادامه به طراحی و اجرای یک برنامه عام‌المنفعه در غرفه زبردستان اشاره کرد و گفت: یکی از هنرهای دستی که بسیار مغفول مانده، حصیربافی است. ما در میلان به بازدیدکننده‌هایی که وارد فضای هایپرمارکت غرفه می‌شوند، به جای یک سبد فلزی خرید، یک سبد حصیری می‌دهیم تا محصولاتی را که خرید می‌کنند در آن قرار دهند. در مقابل صندوق که معمولا خریداران، سبدهای خود را تحویل می‌دهند و خریدهای خود را در کیسه‌های پلاستیکی یا پارچه‌ای می‌گذارند، به آنها پیشنهاد می‌دهیم این سبد حصیری که دو یورو ارزش دارد، را به قیمت یک یورو بخرند. به آنها هم اعلام می‌کنیم که درآمد حاصل از این امر عام‌المنفعه به توسعه هنر حصیربافی در استان هرمزگان اختصاص داده می‌شود.
وی افزود: در طراحی این برنامه عام‌المنفعه اصلا نگاه تجاری نداریم و به دنبال تامین منابع مالی برای توسعه زیرساخت‌های تولید صنایع دستی به خصوص حصیربافی هستیم.
صالحی‌راد گفت: علیرغم اینکه تنوع و کیفیت محصولات صنایع دستی ایران، در سطح آسیا حرف اول را می‌زند اما آمار صادرات ما در سال ۹۵ کمتر از ۳۰۰ میلیون دلار بوده است. این در حالیست که هندوستان سالانه ۹ میلیارد دلار صادرات صنایع دستی دارد. علیرغم تمام تلاش‌هایی که در دولت تدبیر و امید انجام شده است متاسفانه ما در تمام این سال‌ها، در حوزه صنایع دستی یک برند واحد نداشتیم و به صورت پراکنده در بازارهای جهانی شرکت می‌کردیم. علاوه بر این در زمینه‌های بسته‌بندی و حمل و نقل نیز با مشکل جدی مواجه بودیم. زبردستان سعی دارد با استفاده از اطلاعات ارزشمندی که در اختیار دارد و با بهره‌گیری از ظرفیت فضای مجازی و تکنولوژی‌های روز دنیا، این ضعف تاریخی را برطرف کند.
وی در مورد برنامه‌های آتی زبردستان گفت: با هدف توسعه برند زبردستان در سطح جهانی، برنامه‌ریزی کرده‌ایم که سالانه حداقل در سه نمایشگاه بین‌المللی شرکت کنیم. به همین خاطر علاوه بر میلان در نمایشگاه‌های ژاپن و اسپانیا نیز شرکت می‌کنیم. نسخه‌های انگلیسی و عربی سایت به زودی رونمایی می‌شوند. حدود شش ماه بعد نیز نسخه‌های فرانسوی و اسپانیایی بارگذاری می‌شوند. در ادامه نیز متناسب با ورود کاربران از سایر کشورهای جهان، بر اساس آی.پی‌هایی که ثبت می‌شود، زبان‌های دیگر به زبردستان افزوده می‌شود.
