به گزارش حکاک از اتاق تهران، سال مالی بانک جهانی از ابتدای ماه ژوئیه هر سال تا پایان ماه ژوئن سال بعد است و این بانک هر ساله در ابتدای ماه ژوئیه، فهرست جدید طبقه‌بندی اقتصادهای جهان را بر اساس سطح درآمدی آنها منتشر می‌کند. در این فهرست کشورهای جهان به چهار گروه درآمد بالا، درآمد متوسط-بالا، متوسط-پایین و کم درآمد، بر اساس درآمد ناخالص ملی سرانه طبقه‌بندی می‌شوند.
بنا بر تازه‌ترین طبقه‌بندی منتشر شده از سوی بانک جهانی در میان ۲۱۸ کشور، ۳۱ کشور در گروه کم درآمد،۴۷ کشور در گروه با سطح درآمدی متوسط-پایین، ۶۰ کشور در گروه متوسط-بالا و ۸۰ کشور در گروه با سطح درآمدی بالا قرار دارند. به عبارت دیگر حدود ۶۷ درصد از کشورهای جهان جزو کشورهای با درآمد متوسط-بالا یا درآمد بالا هستند. آستانه درآمد ناخالص ملی سرانه کشورهای این گروه در فاصله ۳،۸۹۶ تا ۱۲،۰۵۵ دلار قرار دارد.
بیشتر بخوانید:
عمر و آموزش و سلامت ایرانی‌ها همچنان در گروِ نفت
تازه‌ترین محاسبات از خط فقر در کشور
تورم لجام گسیخته در مسیر راه ایران؟
ایران نوزدهمین کشور پرجمعیت دنیاست و با ۴۴۱,۰۵ میلیارد دلار تولید/درآمدناخالص ملی در رتبه ۲۶ جهان و از حیث درآمدناخالص ملی سرانه به روش اطلس، با رقم ۵۴۷۰ دلار رتبه ۹۸ را در بین کشورهای جهان به خود اختصاص داده است.
سرانه درآمدملی ناخالص ایران بر اساس روش برابری قدرت خرید در سال ۲۰۱۸ برابر با ۲۱ هزار و ۵۰ دلار برآورد شده که رتبه ۶۸ را در جهان برای کشورمان به دنبال داشته است.
مرور این آمار نشان‌دهد طی ۳۲ سال گذشته یعنی از سال ۱۹۸۷ تا ۲۰۱۸ ایران در ۱۹ سال در طبقه با سطح درآمد متوسط-پایین و در۱۳سال در طبقه با سطح درآمدمتوسط-بالا قرار داشته است. ایران از سال ۲۰۰۹به بعددر طبقه درآمدی متوسط-بالا قرار گرفته و همچنان در این گروه قرار دارد.
نکته مهم این است که اگرچه ایران جزو ۳۰ کشور برتر از حیث درآمد ناخالص ملی است ولی در فهرست سرانه درآمد ناخالص ملی در رتبه ۹۸ قرار دارد؛ نمونه‌هایی از این قبیل گویای این واقعیت است که گرچه ممکن است اقتصادهایی از لحاظ میزان درآمد ناخالص ملی وضعیت خوبی داشته باشند ولی سرانه این رقم به عنوان یکی از شواهد سطح استانداردهای زندگی جوامع این کشورها، اهمیت بیشتری دارد. برخی اقتصادهای کوچک ثروتمند یا اقتصادهای صنعتی توسعه یافته اغلب از درآمد ناخالص ملی سرانه بالاتری برخوردارند ولی روند رو به رشد این متغیر برای برخی اقتصادهای در حال توسعه نشان از روند توسعه و پیشرفت اقتصادی آنهاست. اقتصادهای جهان دائماً در تلاشند تا ضمن حفظ روند مثبت رشد اقتصادی سالانه بر شناسایی ظرفیت‌های جدید رشد متناسب با تحولات فناوری و نیازهای جدید کسب و کار اقدام کنند به نحوی که برآیند همه این فعالیت‌ها، باعث ارتقای موقعیت و اعتبار آنها در صحنه اقتصاد جهانی شود.
رکود به ویژه رکودهای تورمی، از عوامل تاثیرگذار منفی بر روند رشد درآمد ناخالص ملی سرانه اقتصادهاست؛ اقتصاد ایران هم به علت عدم نیل به رشد اقتصادی مولد توسعه و پیشرفت، دستاوردی در زمینه بهبود سطح استانداردهای زندگی جامعه ایرانی نداشته است و علائمی از کاهش فاصله روزافزون آن با سایر کشورهای در حال توسعه بویژه برخی کشورهای همسایه از جمله ترکیه یا اقتصادهای نفتی منطقه خاورمیانه، مشاهده نمی‌شود.
به عنوان نمونه روند تغییر درآمد ناخالص ملی سرانه ایران بعد از طی روند صعودی تا سال ۲۰۱۱ از سال ۲۰۱۲ تا سال ۲۰۱۵ نزولی شده و در سال‌های بعد هم رشد آن متوقف شده است. این در حالی است که درآمد ناخالص ملی سرانه ترکیه در همین بازه سرعت رشد بالاتری داشته و تقریباً با نوساناتی کم با سرعت بیشتری تا سال ۲۰۱۶ روند خود را ادامه می‌دهد به نحوی که فاصله سطح درآمدی آن با ایران افزایش می‌یابد. طی سه سال اخیر منتهی به ۲۰۱۸ روند افزایشی مزبور هم متوقف و روند نزولی آن آغاز شده است.
