به گزارش حکاک، “سرمایه ترسو است”. این جمله اگرچه مثلی معروف در اقتصاد است اما بدون شک برخاسته از واقعیتی انکارنشدنی و اثبات شده است. سرمایه‌گذاران اولین کسانی هستند که ناامنی، ریسک و خطر را حس می‌کنند و بلافاصله نیز به آن واکنش نشان‌می‌دهند. درست به همین خاطر هم حضور سرمایه‌گذاران خارجی را در هر کشوری، نه تنها نشانه آرامش بلکه مایه ثبات و صلح می‌دانند.درست به همین دلیل، امنیت سرمایه‌گذاری یکی از مهم‌ترین شاخصه‌هایی است که هر کشور خواهان توسعه باید با دقت و وسواس هرچه تمام‌تر به دنبال تأمین و افزایش آن باشد.
بررسی روند رشد کشورهای موفق دنیا به روشنی گواه این اهمیت است. در ایران اما متأسفانه توجه به اهمیت و نقش امنیت سرمایه‌گذاری همواره مغفول بوده چه برسد به اقدامات عملی برای تأمین این امنیت. گواه این غفلت تاریخی نیز همین که زمستان سال گذشته برای اولین بار در کشور ما مجلس شورای اسلامی به فکر ارزیابی شاخص امنیت سرمایه‌گذاری افتاده و آن را با انجام یک پیمایش “پایش امنیت سرمایه‌گذاری در زمستان به تفکیک استانها و حوزه‌های کاری” برآورد کرده‌است!
بنا به آنچه سایت مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرده، برای اولین بار ارزیابی فصلی فعالان اقتصادی کل کشور از شاخص امنیت سرمایه‌گذاری در ایران انجام شده که در آن وضعیت مؤلفه‌های امنیت سرمایه‌گذاری به تفکیک استانها و حوزه‌های کسب‌وکار ارزیابی شده است.
امنیت سرمایه‌گذاری در شرایطی به طور کامل برقرار می‌شود که متغییرهای اقتصاد کلان مانند نرخ تورم، نرخ ارز و… باثبات یا قابل پیش‌بینی باشند، قوانین و مقررات و رویه‌ها و تصمیمات اجرایی باثبات، برای همه شفاف و مفهوم و به طور سهل و مؤثری اجرا شوند و درصورت ضرورت تغییر، تغییراتشان در زمان معقولی پیش از اجرا، به اطلاع ذینفعان برسد، سلامت اداری برقرار باشد و اطلاعات مؤثر بر فعالیت‌های اقتصادی به طور شفاف و برابر در دسترس همه شهروندان باشد، جان و مال همه شهروندان از تعرض مصون باشد، حقوق مالکیت برای همه دقیق تعریف و تضمین شده باشد، نهادهای قضایی و انتظامی چنان مجهز و سالم و کارآمد باشند که هرگونه استفاده خودسرانه و بدون اجازه از دارایی فیزیکی یا معنوی دیگران، برای کسی مقرون به صرفه نباشد و شهروندان مالباخته بتوانند با مراجعه به نهادهای قضایی و انتظامی، در کمترین زمان، مال از دست‌رفته خود را به همراه خسارت مربوط، دریافت کنند و در آخر اینکه فرهنگ وفای به عهد و صداقت در مراکز اقتصادی رایج باشد.
با در نظر گرفتن چنین مؤلفه‌هایی، گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، نمره امنیت سرمایه‌گذاری را در ایران طی زمستان سال گذشته ۵٫۹۸ محاسبه کرده با این توضیح که نمره ده بدترین نمره است.
براساس این ارزیابی، شرکت‌کنندگان در این پیمایش، سه مؤلفه عمل مسئولان ملی به وعده‌های داده شده، عمل مسئولان استانی و محلی به وعده‌های اقتصادی داده شده و اعمال نفوذ و تبانی در معاملات ادارات حکومتی نامناسب‌ترین مؤلفه‌های امنیت سرمایه‌گذاری ابراز شده‌اند.
در مقابل، سه مؤلفه ایجاد اختلال در کسب‌وکار به علت تحریم‌های خارجی، رقت مالی (پول نقد، کالا، تجهیزات و ماشین‌آلات) و توزیع کالای قاچاق به ضرر بخشی از فعالان اقتصادی در بازار، مؤلفه‌هایی بوده‌اند که وضعیت مناسب‌تری داشته و آسیب کمترین به امنیت سرمایه‌گذاری وارد آورده‌اند.
امنیت سرمایه‌گذاری در کدام استانها کمتر و بیشتر است؟
براساس نتایج این پیمایش، فعالان اقتصادی در استان‌های خراسان‌جنوبی، بوشهر، زنجان، هرمزگان و اردبیل بدترین ارزیابی و در استان‌های تهران، البرز، چهار محال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد بهترین ارزیابی را از امنیت سرمایه‌گذاری در استان‌هایشان داشته‌اند.
فعالان کدام حوزه احساس امنیت بیشتری برای سرمایه‌گذاری دارند؟
بر اساس همین پیمایش، فعالان اقتصادی در بخش‌های صنعت و ساختمان و نیز بخش معدن (به جز نفت و گاز) بدترین ارزیابی و فعالان اقتصادی در بخش نفت خام و گاز طبیعی و نیز بخش تأمین آب و برق و گاز، بهترین ارزیابی را از وضعیت امنیت سرمایه‌گذاری داشته‌اند.
در قسمت دامداری، مرغداری و شیلات و بعد از آن در حوزه کاری خدمات تولیدی (واسطه‌گری مالی، بانک، بیمه، مستغلات اجاره و فعالیت‌های کسب‌وکار) بدترین وضعیت را دارا بوده‌است. میزان اختلال ایجاد شده در اثر تحریم‌های خارجی که به عنوان مناسب‌ترین مؤلفه شناسایی شده در حوزه کاری صنعت شامل تمامی صنایع و موارد مرتبط با ساختمان، بهترین وضعیت را داشته‌است.
