بررسی وضعیت تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی طی نه ماهه نخست سال گذشته نشان‌می‌دهد رشد اغلب تولیدات صنعتی استمرار داشته و تعدادی از رشته فعالیتهای صنعتی از جمله صنایع منسوجات، پوشاک و تولید محصولات رایانه‌ای و الکترونیکی و نوری از حالت رکود خارج شده و رشد آن‌ها مثبت شده‌است.
شاخص “تولید صنعتی“، گزارش‌های شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی مربوط به بررسی وضعیت کارگاه‌های فعال در صنعت ساخت با تعداد شاغلان صد نفر کارکن و بیشتر است که ۲۴ فعالیت صنعتی را در بر می‌گیرد.
بر اساس گزارش معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران از آمار نه ماهه نخست ۱۳۹۶ شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی، چهار فعالیت صنایع تولید مواد و محصولات شیمیایی با سهم ۲۶٫۱۶ درصد، صنایع تولید فلزات اساسی با سهم ۱۹٫۹۸ درصد، صنایع تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر با سهم ۱۶٫۳۳ درصد و صنایع تولید محصولات کانی غیر فلزی با سهم ۹٫۴۵ درصد در مجموع حدود ۷۲ درصد از ارزش‌افزوده کارگاه‌های بزرگ صنعتی را تشکیل می‌دهند و سهم ۲۰ رشته فعالیت صنعتی باقی مانده از ارزش افزوده کل، حدود ۲۸ درصد است.
روند فصلی شاخص کل تولید کارگاه‌های صنعتی طی نه ماهه نخست ۹۶-۱۳۹۵
طبق نمودار فوق، در هر سه فصل اول تا سوم سال ۹۶ رشد شاخص کل، افزایشی و در فصل اول از رشد ۴٫۵ درصدی، در فصل دو از رشد ۵٫۳ درصدی و در فصل سوم از رشد ۳٫۷ درصدی در مقایسه با فصول مشابه سال ۹۵ برخوردار بوده‌است. برآیند رشد مثبت سه فصل ابتدایی سال ۹۶منجر به افزایش ۴٫۹ درصدی شاخص کل تولید کارگاه‌های صنعتی طی نه ماهه ۹۶ شده‌است.
بررسی دقیق‌تر روند تغییر شاخص کل تولید کارگاه‌های صنعتی در بازه فصل اول ۹۴ الی فصل سوم ۹۶ حاکی از خروج از رکود صنعت از فصل اول ۹۵ و روند عمومی افزایشی شاخص در این بازه بوده است. از سرعت رشد شاخص کل تولید صنعتی بعد از رسیدن به حداکثر رشد در فصل سوم ۹۵ در فصل چهار ۹۵ کاسته شده و این روند تقریباً طی فصول بعدی به استثنای فصل دو ۹۶ هم ادامه داشته‌است. با این وجود همچنان رشد تولید صنعتی طی هفت فصل منتهی به پاییز ۹۶ همچنان مثبت بوده‌است.
در میان ۲۴ فعالیت صنعتی بررسی شده در این شاخص، طی بازه نه ماهه نخست سال ۹۶ رشد شاخص تولید صنعتی برای ۱۷ فعالیت صنعتی مثبت و در محدوده بین ۱٫۶ تا ۱۸٫۹ درصد متغیر است. سهم این فعالیتهای همراه با رشد مثبت، از ارزش افزوده کل کارگاه‌های صنعتی معادل ۹۲٫۶ درصد می باشد. در مقابس در همین بازه زمانی، ۷ فعالیت صنعتی رشد منفی تولید صنعتی را در محدوده نرخ رشد منفی ۳٫۱ درصد تا منفی ۵۵٫۶ درصد تجربه کرده‌اند. سهم این گروه از فعالیت‌ها در ارزش افزوده کل ۷٫۴ درصد است.
بالاترین و کمترین رشد
بالاترین ارقام رشد حاصل در نه ماهه نخست ۹۶ متعلق به فعالیتهای صنعتی مندرج در جدول ذیل است. سهم پنج فعالیت مندرج در این جدول از ارزش افزوده کل ۲۰٫۱ درصد است.
فعالیتهای صنعتی با بالاترین رشد مثبت شاخص تولید طی نه ماه نخست ۹۶
کمترین ارقام رشد حاصل در نه ماهه نخست ۹۶ نیز متعلق به فعالیتهای صنعتی مندرج در جدول ذیل است که سهم تقریبی آن‌ها در ارزش افزوده کل صنعت، حدود ۳٫۳ درصد است.
فعالیتهای صنعتی با بالاترین رشد منفی شاخص تولید طی نه ماه نخست ۹۶
فعالیتهای صنعتی دچار رکود
بررسی فعالیتهای صنعتی دچار رکود در میان رشته فعالیتهای صنعتی نشان‌می‌دهد سه فعالیت صنعتی طی دو فصل متوالی دوم و سوم ۱۳۹۶، رشد منفی را تجربه کرده‌اند و این فعالیت‌ها صنایعی محسوب می‌شوند که گرفتار رکود هستند. سهم سه فعالیت مزبور از ارزش افزوده کل صنعت ۴٫۲ درصد است.
مقایسه صنایع دچار رکود در تابستان ۱۳۹۶ با پاییز همین سال حاکی از خروج سه فعالیت از رکود در فصل سوم و مثبت شدن رشد تولیدات آن‌ها در فصل سوم این سال است. صنایع مزبور شامل صنایع تولید پوشاک، تولید منسوجات و صنعت تولید محصولات رایانه‌ای و الکترونیکی و نوری هستند. در مقابل برخی از تولیدات صنعتی هم که رشد تولید آن‌ها در فصل تابستان مثبت شده بود، مجددا در فصل سوم ۱۳۹۶ با رشد منفی روبرو شدند که شامل صنایع تولید دارو (منفی ۶٫۷ درصد) و صنایع تولید سایر وسایل نقلیه (منفی ۲۹٫۱ درصد) هستند و رشد صنایع مبلمان هم بعد از تجربه دو فصل رشد مثبت، در فصل سوم منفی شد (منفی ۱۲٫۶ درصد).
وضعیت نرخ تغییر شاخص تولید فعالیتهای صنعتی گرفتار رکود طی دو فصل دوم و سوم سال ۹۶
همان‌طور که در نمودار فوق مشاهده می‌شود بدترین وضعیت از لحاظ بالاترین رشد منفی طی دو فصل متوالی دو و سوم سال ۹۶ متعلق به فعالیت تعمیر و نصب ماشین آلات و تجهیزات و بدترین وضعیت از حیث کاهش بیشتر رشد در فصل سوم ۹۶ در مقایسه با فصل دوم همین سال مربوط به صنایع انتشار و چاپ و تکثیر رسانه‌ها است. اگرچه سهم این فعالیتهای صنعتی در ارزش افزوده کل، کم است ولی به دلیل استفاده از توان تخصصی و فنی کشور در تولید کالاهای سرمایه‌ای و با سطح فناوری بالاتر (صنعت ماشین سازی)، ضرورت دارد توجه بیشتری به مشکلات این گروه از صنایع و چاره‌اندیشی برای رفع آن‌ها، صورت گیرد.
