از بیکاری به عنوان یکی از عوامل نارضایتی در جوامع یاد میشود. این پدیده هر اندازه در میان جوانان کشوری شایعتر باشد، انگیزه بیشتری برای اعتراض در آنان ایجاد میکند و طبیعتا بستر مناسبتری برای تحریک نارضایان فراهممیآورد.
ناآرامیهای اخیر نیز در کشور ما باعث شد تا توجه و حساسیت مسئولان و کارشناسان بیش از پیش به ظرفیتهای بیکاری برای ایجاد نارضایتی در جامعه و امکان بروز این عدم رضایت به صورت اعتراض علنی بخصوص در جوانان جلب شود.
بر این اساس بیفایده نخواهدبود اگر تازهترین گزارش سازمان بینالمللی کارGlobal) Employment Trends For Youth 2017) را درباره وضعیت اشتغال جوانان مرور کنیم. این گزارش بتازگی از سوی اتاق بازرگانی تهران و با تلاش خانم فروغ کریمی امیرکیاسر به فارسی تلخیص و جمعبندی شدهاست.
روند پیشروی بیکاری جوانان
براساس پیشبینیهای اخیر ILO وضعیت اشتغال جوانان یعنی افراد در سن ۱۵ تا ۲۴ سال در سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ نسبت به دو سال گذشته تضعیف خواهد شد و انتظار میرود نرخ بیکاری جوانان جهان از ۱۳ درصد در سال ۲۰۱۶ به ۱۳٫۱ درصد در سالهای مذکور برسد.
کشورهای عربی با نرخ بیکاری ۳۰درصدی جوانان، نامناسبترین وضعیت اشتغال را برای جوانان داشته در بین گروههای منطقهای است. کمترین نرخ بیکاری جوانان در سال ۲۰۱۷ نیز ۱۰٫۴ درصد بودهاست در کشورهای آسیای شرقی.
چند جوان در دنیا بیکار هستند؟
براساس پیشبینیها، چشمانداز اقتصاد جهانی برای سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ مثبت است و انتظار میرود در نتیجه افزایش سرمایهگذاری و تجارت که عمدتاً توسط اقتصادهای توسعهیافته هدایت میشود، رشد اقتصادی جهان نیز به میزان قابل ملاحظهای شتاب بگیرد. با این وجود همواره رشد اقتصادی، بهبود و رشد اشتغال را بهدنبال ندارد به همین خاطر پیشبینی میشود نرخ بیکاری جوانان جهان در سال ۲۰۱۷ با افزایش جزئی همراه باشد و به ۱۳٫۱ درصد برسد. این آمار یعنی در سال ۲۰۱۷ حدود ۷۱ میلیون نفر از جوانان بیکار بودهاند.
در کشورهای در حال توسعه و نوظهور ۱۶٫۷ درصد شاغلان جوان با درآمد زیر آستانه فقر مطلق یعنی ۱٫۹ دلار در روز زندگی میکنند. علت این شرایط عمدتا این است که آنها زندگی کاری خود را در اقتصادهای غیر رسمی آغاز میکنند.
در جهان از هر ۴ مرد و زن جوان و شاغل، ۳ نفر به صورت غیررسمی مشغول بکار هستند. این نسبت در بزرگسالان ۳ نفر به ازای هر ۵ نفر است. در کشورهای در حال توسعه این نسبت حتی به ۱۹ نفر از ۲۰ نفر نیز میرسد.
بین سالهای ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۷ تعداد نیروی کار جوان به حدود ۳۵ میلیون نفر کاهش پیدا کرده، این در حالی است که طی این مدت، جمعیت جوان به ۱۳۹ میلیون نفر افزایش یافته است. تنها حدود نیمی از افراد جوان در سن بین ۱۵ تا ۲۴ سال در جهان به عنوان نیروی کار محسوب میشوند. با این حال طی بیست سال گذشته سهم افراد جوانی که در بازار کار حضور فعال دارند، چه مشغول بکار باشند یا در جستجوی کار یعنی نرخ مشارکت نیروی کار، از ۵۵ درصد به ۴۵٫۷ درصد کاهش یافته است. این روند تا حدودی ناشی از رشد مثبت تعداد جوانانی است که همچنان در حوزه آموزش و پرورش در حال تحصیلاند.